Pamięć materii. Aleksandra Zuba-Benn

4 października (piątek) 2024 r., godz. 18.00
Łaźnia RKŚTiG, ul. Traugutta 31/33

Bezmiar i potęga natury, trwanie „w” i „wobec” tajemnicy, wiara w zapisane zakodowanym językiem sensy istnienia, zjawiskowe objawienia materii, brzmienia barw i świateł wzbudzają we mnie zachwyt i potrzebę zapisu przepełnionego refleksją nad jej istotą, z założenia niemożliwą do całkowitego poznania.

„Pamięć materii”- to wystawa malarstwa i obiektów z papieru, w których materia stanowi jeden z wiodących wątków narracji plastycznej. Przestrzeń, która mnie otacza wędruje razem ze mną, materia, która ją wypełnia, struktura, która ją organizuje budują obszary ciche i łagodne, statyczne i zastygłe w bezruchu, innym razem dynamiczne, wypełnione ruchem, zmiennością - tą najbardziej pewną cechą natury i rzeczywistości.

Pejzaż pulsujący tkanką materii o nieograniczonym bogactwie struktur, zmysłowej i delikatnej, a niekiedy drapieżnej i ekspansywnej, wdzierającej się w każdą szczelinę światła wywołuje potrzebę obrazowania. Technika akwareli w swojej efemerycznej postaci i lekkości stała się dla mnie najbardziej adekwatną do opowiadania o nim w sposób enigmatyczny, oczyszczony z wszelkiego nadmiaru, bez zbędnej narracji. Technika ta pozwoliła mi sposobem formowania materii malarskiej opowiadać o przynależności do natury, odwiecznym zanurzeniu w naturze, witalności, organicznym i duchowym pierwiastku życia, którego przejawem jest zmienność, transformacja, przepływ. Akwarela wymusza zdecydowane, konkretne decyzje, zaskakuje przypadkiem. Rozlewana farba pod wpływem siły grawitacji spływała, uczestniczę w tym procesie z uwagą obserwując go, decyduję o kierunku wędrowania linii czy plamy, ingeruję - czasem dyskretnie - to znów zdecydowanie, zależnie od rozgrywającego się na płótnie zjawiska, wchodzę w interakcję z obrazem. Doznanie natury w trakcie procesu kształtowania formy intensyfikuje się, forma materializuje się w materii. Te doświadczenia utwierdzają mnie w przekonaniu o znaczeniu wyboru określonej materii i jej formotwórczej roli.

Papier zajmuje ważne  miejsce w mojej twórczości, anektując z czasem coraz większą przestrzeń myśli i wyobrażeń urealnianych w powstających pracach. Moja fascynacja tym tworzywem rodzi się z szacunku dla jego prostoty, „nadzwyczajnej” zwyczajności, urody samej w sobie. Z natury przynależne mu właściwości czynią zeń plastyczny materiał poddający się formowaniu, preparowaniu, przetwarzaniu, nieustannie zachwyca mnie jego materia, pozornie krucha i delikatna, a zarazem niezwykle silna. Jest na wyciągnięcie ręki, wystarczy dostrzec jego potencjał i dać się uwieźć jego urokowi.

Papierowe formy wywiedzione z natury i przeze mnie kształtowane w moim zamiarze twórczym nasuwają asocjacje struktur organicznych ze strukturami ludzkiego organizmu, mają też związek z relacjami, uczuciami, jako sieć powiązań, zawiłości, uwikłań. To jak fragmenty materii organicznej ze zdolnością rozrastania, zmieniania. Ważnym, przynależnym im elementem jest ruch jako aspekt życia.

Prace z papieru, to formy, w których ruch jest częścią struktury, dają się zwijać, składać, minimalizować ich objętość -  to za każdym razem powoduje też zmiany ich materii, tworzą się nowe zagniecenia, za każdym razem ta zmienność jest wartością, podobnie jak zmienny sposób aranżacji, zdarzają się rozdarcia, uszkodzenia, które zaklejam kawałkami papieru jak skaleczenia - rany - plastrem, aranżując je w przestrzeni zmieniam formę, co pociąga zmienny układ w przestrzeni i zarazem odmienną z nią komunikację.

Aleksandra Zuba-Benn 
Absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (obecnie Uniwersytet Artystyczny) w Poznaniu, dyplom w pracowni Gobelinu prof. Magdaleny Abakanowicz (1986). Uzyskała tytuł doktora na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie (2010) oraz tytuł doktora habilitowanego w Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu ( 2024). Profesor na Wydziale Sztuki Akademii Tarnowskiej w Tarnowie. Należy do ZPAP oraz Stowarzyszenia Tarnowskich Artystów Plastyków. Prace prezentowała na 45 wystawach indywidualnych m.in. w: Poznaniu, Tarnowie, Krakowie, Bytomiu, Lublinie, Warszawie, Kielcach, Kaysersberg (Francja), Goedereede (Holandia), oraz ponad 150 wystawach zbiorowych w: Polsce, Francji, Irlandii, Ukrainie, Słowacji, Węgrzech, Belgii, Szwecji, Holandii, .Włoszech. Laureatka nagród: Nagrody im. Agnieszki Sienkiewicz na XXIV Międzynarodowej Wystawie Poplenerowej- Kowary 97 (1998), Prezydenta Miasta Tarnowa (2001, 2004, 2010), Dyrektora Wydziału Kultury Miasta Tarnowa (2005), Nagrody Specjalnej Prezydenta Miasta Tarnowa na Międzynarodowym Triennale Malarstwa Regionu Karpat „Srebrny Czworokąt” - BWA Przemyśl (2006), Dyrektora BWA w Tarnowie, Zarządu ZPAP OT (2013), II Nagrody Salonu Zimowego ZPAP Okręg Tarnowski (2015), Nagrody Specjalnej BWA Rzeszów na Międzynarodowym Triennale Malarstwa Regionu Karpat „Srebrny Czworokąt”- BWA Przemyśl (2018). Zajmuje się malarstwem, tkaniną unikatową, sztuką papieru i wikliną artystyczną. Mieszka i pracuje w Tarnowie.